Het Vlaams-nationalisme lijkt tegenwoordig hip en trendy. Dit roept natuurlijk enkele vragen op. Met stip op de eerste plaats staat natuurlijk de vraag of dit allemaal wel zin heeft. Laten we eens nader bekijken of het Vlaams-nationalisme een rationele basis heeft. Allereerst moeten we een onderscheid maken tussen twee soorten nationalisme, met name het staatsnationalisme en het volksnationalisme, oftewel het centraal stellen van respectievelijk de staat en het volk.
Volgens de staatsnationalistische Vlaams-nationalisten is de Belgische staat een constructie uit het verleden die geen rekening houdt met de verschillen tussen Vlamingen en Walen, die elk een eigen staat zouden moeten krijgen. Het is me alleen niet duidelijk in welke mate een onafhankelijk Vlaanderen geen constructie zou zijn. Elke staat is per definitie een constructie en bijgevolg het product van beslissingen die binnen een tijdsgebonden context passen. Een onafhankelijk Vlaanderen zou immers even goed een constructie zijn en zou vrij snel aan dezelfde kritiek worden blootgesteld. De Franstalige minderheid, die om evidente redenen nu vooral in de buurt van de taalgrens te vinden is, zou zich onmiddellijk roeren en verklaren dat ze tegen haar wil in een andere staat is geduwd, net zoals de Vlaams-nationalisten nu roepen dat ze tegen hun wil in de Belgische staat zijn terechtgekomen.
Volgens de volksnationalistische Vlaams-nationalisten heeft het Vlaamse volk recht op totale zelfbeschikking en bijgevolg ook op een eigen staat, zonder inmenging van andere etnische groepen, waarmee ze natuurlijk in de eerste plaats de Franstalige inwoners van België bedoelen. Mij valt het echter steeds weer op dat niemand onder hen al eens een sluitende definitie van ‘Vlaming’ naar voren heeft gebracht. Wat is dat nu eigenlijk, een Vlaming? Aan welke criteria moet iemand beantwoorden om tot het Vlaamse volk te worden gerekend? En wie beslist daar eigenlijk over, de persoon in kwestie of een soort beoordelingsorgaan dat mensen al dan niet tot Vlaming uitroept? Zonder een sluitend antwoord op deze vragen heeft het geen zin over een volk te spreken. Wat gebeurt er met mensen die aan de criteria voldoen, maar om een heel andere reden niet tot het volk in kwestie willen behoren of met mensen die een andere definitie of andere criteria willen hanteren? Die vragen heb ik nog nooit horen beantwoorden. De nationalisten stellen ze niet omdat ze hen niet goed uitkomen en de ‘niet-nationalisten’ stellen ze niet omdat ze blijkbaar liever andere discussies voeren.
Ik weet in elk geval dat ik geen Vlaming ben. Ik ben hier geboren en getogen. Ik spreek de taal. Al mijn voorouders, tot in de zeventiende eeuw, kunnen tot in een of ander gehucht van ons Vlaamse Gewest worden getraceerd. Ik beweer zelfs niet dat ik veel van andere landen of culturen afweet. Ik weet enkel dat ik me niet laat meeslepen door demagogen die slechts een enkel doel voor ogen hebben, met name de huidige Belgische elite vervangen door een zelfgekozen Vlaamse elite. Ik ben geen Vlaming, ik ben een wereldburger en ik laat me niet definiëren door kandidaat-gezagsdragers die toevallig de juiste toon hebben gevonden om de tijdsgeest in hun voordeel te laten spelen.
